Τα σύνορα της δικιάς μας καρδιάς
Ο ΟΟΣΑ (Οικονομικός Οργανισμός για τη Συνεργασία και την Ανάπτυξη) μαζεύει, μια φορά το χρόνο στο Παρίσι, τους υπουργούς εξωτερικών των χωρών μελών. Είναι μια ευκαιρία για να συναντηθούν Έλληνας και Τούρκος υπουργός εξωτερικών (η Τουρκία θυμίζω είναι μέλος του ΟΟΣΑ από την ίδρυσή του). Μια μέρα πριν από 30 περίπου χρόνια, με πλεύρισε ο πρώτος Τούρκος υπουργός εξωτερικών που γνώρισα. Ήταν ένας επαγγελματίας διπλωμάτης επ’ ονόματι Χαλέφογλου. Εγώ εκείνη την ώρα χάζευα ένα χάρτη της Μεσογείου τεραστίων διαστάσεων, που λειτουργούσε σαν διακόσμηση ενός τοίχου του σαλονιού του Οργανισμού. Ο Χαλέφογλου μου είπε: «Προσέξατε στο χάρτη πως όλες οι πρωτεύουσες των νησιών σας βλέπουν προς την Ασία; Στην πραγματικότητα τα νησιά αυτά ανήκουν στην απέναντι ακτή. Ε! Δεν είναι κρίμα εσείς να έχετε όλα τα νησιά και εμείς να μην έχουμε κανένα;» Απάντησα αμέσως: «Ξέρετε κύριε συνάδελφε, αυτές οι πόλεις έχουν δημιουργηθεί κατά την αρχαιότητα. Φαντάζομαι ότι με όλη την επιτυχία των απόψεών σας στην κοινή σας γνώμη, θα καταλαβαίνετε ότι δεν μπορεί να υπήρχε Τουρκία το 500 π.Χ. ή το 1000 π.Χ. Αλλά αν επιμένετε πολύ σε αυτό το θέμα, υπάρχει λύση εύκολη. Να μας δώσετε ξανά τα παράλια της Ιωνίας, που καταλάβατε το 1922. Έτσι η ενότητα του χώρου θα αποκατασταθεί». Όσο και αν τον δυσαρέστησα, κατάλαβε ότι είχε κάνει γκάφα και με αντιμετώπισε έκτοτε, κάθε φορά που με συναντούσε, με μεγαλύτερη προσοχή.
Ένας υπεύθυνος πολιτικός ηγέτης προσέχει πολύ για να μην κάνει δικιά του την περιρρέουσα δημαγωγία. Δύο ή τρεις αιώνες πριν από την, επιτυχημένη όντως, εμφάνισή τους στη Μικρά Ασία, οι Οσμανλήδες Τούρκοι αποτελούσαν μια από τις 12 γιούρτες του σημερινού Ουζμπεκιστάν και εκινούντο νομαδικώς στην κόκκινη μηλιά (Άλμα Άτα) στα σύνορα Καζακστάν και Κίνας. Ούτε καν υποψιάζονταν την ύπαρξη μιας θάλασσας που λέγεται Αιγαίο και όλα τα άλλα αγαθά που μπορούσε να περικλείει. Οι πόλεις όμως των ελληνικών νησιών της Ιωνίας είχαν γνωρίσει αιώνες έντονης ανάπτυξης και ταραχώδους πολιτικής ζωής. Από αποικίες ελλαδικών πόλεων, που ήταν κάποτε, έγιναν οι ίδιες μητροπόλεις και έστελναν καράβια στα πέρατα της Μεσογείου για να δημιουργήσουν πια δικές τους αποικίες.
Ας σκεφτούμε λιγάκι τι θα γινόταν στην Ευρώπη αν όλοι οι λαοί άρχιζαν να αμφισβητούν τις διεθνείς συνθήκες και να θέλουν να επιβάλουν τα σύνορα της καρδιάς τους. Η γιγαντιαία Γερμανία θα διεκδικούσε κατ’ αρχήν τη Σουδητία, που είναι το ένα τρίτο ή το ένα τέταρτο της σημερινής Τσεχίας. Βέβαια, η Αυστρία θα ήθελε πίσω το γερμανόφωνο Τιρόλο, η Ισπανία θα πετούσε στη θάλασσα τους Εγγλέζους στο Γιβραλτάρ και για να έρθουμε πιο κοντά, τα Σκόπια θα είχαν διαμελιστεί, η Αλβανία πιθανότατα επίσης δεν θα υπήρχε και τεράστιας έκτασης ασκήσεις καθαρότητας θα είχαν τρομάξει τον κόσμο με την αγριότητά τους.
Αλλά γιατί να πάμε τόσο μακριά; Ας μείνουμε στα καθ’ ημάς. Το φυσιολογικό για την εξέλιξη του κυπριακού λαού, ήταν η αποκατάσταση της αρχής της αυτοδιάθεσης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και βεβαίως, αν ελεύθερα αποφαινόταν ο κυπριακός λαός, ήταν γνωστό πως η ένωση με την Ελλάδα θα ήταν αναπόφευκτη. Και ασφαλώς δεν υπάρχει ελληνόπουλο, που να μην περιλαμβάνει στα παιδικά του όνειρα την απελευθέρωση της Κωνσταντινούπολης από τον τουρκικό ζυγό.
Λαός δυναμικός οι Έλληνες είχαν αναπτύξει δίκτυα επηρεασμού της πραγματικότητας μέσα στην ίδια την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Σήμερα η ηγεμονική αυτή παρουσία έχει εκμηδενιστεί. Η Γκιαούρ Ιζμίρ δεν υπάρχει πια. Ξέρουμε όμως πως τα όνειρα της καρδιάς πρέπει να ξεχνιόνται όταν αντιμετωπίζεις την πραγματικότητα. Οφείλουμε να ευχηθούμε στον κύριο Ερντογάν να ξυπνήσει όσο το δυνατόν συντομότερα.
