Συνταγματική σταθερότητα – Τρόπος εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και η ίδρυση Γερουσίας
Οι χώρες που έχουν δοκιμασμένους θεσμούς υπερασπίζονται τη συνταγματική τους σταθερότητα. Δεν αναθεωρούν το Σύνταγμά τους για ψύλλου πήδημα και κυρίως ως δημαγωγική διέξοδο μπροστά στον πολλαπλασιασμό δύσκολων προβλημάτων, που απαιτούν κατά μέτωπο σύγκρουση με κατεστημένα συμφέροντα.
Η Ελλάδα αντιθέτως έχει ήδη αναθεωρήσει, εικονικά βέβαια και για δευτερεύοντες λόγους και αιτίες, τρεις φορές το Σύνταγμα του 1975. Το πολίτευμά μας βέβαια – μετά την έκπτωση του Βασιλικού Οίκου – είναι εξόχως ανθεκτικό. Μετά από μισό αιώνα ισχύος το Σύνταγμα θα πρέπει να αντιμετωπίζει ορισμένες αγκυλώσεις και να χρειάζεται τελειοποίηση, Άλλο όμως αυτό και άλλο η επινόηση της αναθεωρητικής βουλής ως διεξόδου για τα πολιτικά αδιέξοδα. Επίσης άλλο είναι μία πραγματική στασιμότητα, γιατί έχει διαμορφωθεί συντριπτική πλειοψηφία στη Βουλή και στο λαό και άλλο η επιβολή ακινησίας στους θεσμούς για να συνεχίσουν μικρές συντεχνιακές μειοψηφίες να γεύονται τους καρπούς της μονοπώλησης της εξουσίας.
Τα λέμε όλα αυτά, γιατί η Αναθεώρηση του Συντάγματος επανήλθε στο προσκήνιο τελευταία. Την ανέφερε ο Μέγας Παπαρίων Πρωθυπουργός μας, ο οποίος δεν ξέρει πια τι είδους πλασματικές εξελίξεις να υποσχεθεί, για να ξεχάσει ο πολίτης την ανελέητη φτώχεια που τον δέρνει.
Τρεις μπορεί είναι κατά τη γνώμη μας οι σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο Σύνταγμά μας:
1. Η εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας απ’ ευθείας από το εκλογικό σώμα.
Η άμεση εκλογή εκ πρώτης όψεως φαίνεται δημοκρατικότερο από το σύστημα που έχουμε σήμερα, της εκλογής του Προέδρου από τη Βουλή. Ο κάθε πολίτης θεωρεί ότι αποκτά μια νέα εξουσία. Ότι έρχεται πιο κοντά σε διαδικασίες που οδηγούν σε αποφάσεις καθοριστικές για το μέλλον του. Δεν υπάρχει τίποτα πιο λανθασμένο από αυτό. Κατ’ αρχήν ένα πλήθος «ψωνίων» θα κατακλύσουν το εκλογικό σκηνικό και με βασικό όπλο το χρήμα, που μπορούν να διαθέσουν θα αποδυθούν σε ξέφρενη εκστρατεία δημοσίων σχέσεων. Δεύτερον ο Πρόεδρος δεν θα έχει μεγαλύτερες εξουσίες εκτός εάν αλλάξουμε πολίτευμα και αποκτήσουμε Προεδρική Δημοκρατία. Το να εκλέξεις όμως ένα πρόσωπο με τις σημερινές εξουσίες του Προέδρου, που θα στηρίζεται στη ίδια νομιμοποιητική βάση, δηλαδή αμέσως στη λαϊκή κυριαρχία και όχι εμμέσως όπως σήμερα γίνεται, είναι λάθος. Εξασφαλισμένη είναι, αργά ή γρήγορα, η δυαρχία. Τέλος η Προεδρία της Δημοκρατίας έχει περιορισμένο μεν, από ουσιαστική άποψη, αλλά σημαντικό από συμβολική άποψη ρόλο.
Επίσης είναι λάθος να μιλάμε για σύσταση Γερουσίας. Γερουσία έχουν δύο τύποι χωρών ανά τον κόσμο. Η μία είναι η περίπτωση συγκροτημένων πολιτικά τάξεων και κινημάτων που έχασαν τη βάση τους. Έτσι λειτουργεί πχ η Βουλή των Λόρδων στην Αγγλία και εν τίνι μέτρον το γαλλικό Senat, που εκφράζει τη ζωτικότητα και πολιτική ιδιαιτερότητα των τοπικών θεσμών στη Γαλλία. Επίσης Γερουσίες υπάρχουν σε εξισορροπητικό ρόλο σε μεγάλες χώρες όπως οι ΗΠΑ ή χώρες μικρότερες όπως το Βέλγιο όπου η Γερουσία εξασφαλίζει την ισορροπία. Η Ελλάδα, χώρα νέα με συμπαγή εθνική και θρησκευτικό πληθυσμό, δεν έχει καμία ανάγκη Γερουσίας.
Ένα από τα δυσκολότερα προβλήματα πολιτικής αρμονίας είναι η εξισορρόπηση εξουσιών, που έχουν την ίδια νομιμοποιητική βάση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι εμφύλιοι πόλεμοι των Ελλήνων, που μετά το 1823 υποκαθιστούν τη σύγκρουση με τους Οθωμανούς και γίνονται κύριο περιεχόμενο της Επανάστασης. Το δικό μας πολιτικό σύστημα απέδειξε περίτρανα μετά το 1975 ότι λειτουργεί εξισορροπητικά. Αυτό είναι και το κύριο καθήκον του. Για ποιο λόγο να το σκαλίσουμε; Για να ικανοποιήσουμε κενές φιλοδοξίες ασήμαντων επαγγελματιών πολιτικών, που βλέπουν να πλησιάζει αμείλικτη η ώρα της συνταξιοδότησης; Για να βάλουμε το λαό να τσακώνεται για ανύπαρκτα θέματα;
Αφήστε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας εκεί που είναι. Την επόμενη φορά ας διαλέξουμε όμως, κανείς δεν το αποκλείει αυτό, κάποιον που να εκφράζει κάτι ουσιαστικότερο από Συριζανέλ με ολίγην από Μολυβιάτη.
