Η «πολιτική» ευθύνη

Ο Δημήτρης Τσάτσος στη μελέτη του «περί πολιτικής ευθύνης» (1993), σελ. 309 , γράφει τα εξής: «Σημαντική όμως είναι και η κύρωση που προκύπτει από την ομολογία ή την απόδοση (ατομικής ή συλλογικής) πολιτικής ευθύνης στα μέλη της Κυβέρνησης. Ο καταλογισμός πολιτικής ευθύνης σε μέλος της Κυβέρνησης ή στην Κυβέρνηση συλλογικά είτε η ομολογία πολιτικής ευθύνης, συνεπάγεται την πτώση, την παραίτηση της Κυβέρνησης, όπως ως νομική υποχρέωση προκύπτει από το άρθρο 85 του Συντάγματος και διαδικαστικά οργανώνεται από το άρθρο 84 §§ 2-7» (Δηλαδή όπως ακριβώς η διαδικαστική οργάνωση των ψηφοφοριών για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης ή επί προτάσεως δυσπιστίας).

Το άρθρο 85 του Συντάγματος μεταξύ άλλων λέει τα εξής: «Τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, καθώς και οι Υφυπουργοί είναι συλλογικώς υπεύθυνοι για τη γενική πολιτική της Κυβέρνησης και καθένας από αυτούς για τις πράξεις ή παραλείψεις της αρμοδιότητάς του, σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων για την ευθύνη των Υπουργών».

Ο Δημήτρης Τσάτσος ήταν από τους διαπρεπέστερους συνταγματολόγους της χώρας. Το Σύνταγμα της μεταπολίτευσης είναι προϊόν των εργασιών ομάδας συνεργατών του, που δούλευαν υπό την καθοδήγησή του, γιατί ο Τσάτσος δημιούργησε σχολή συνταγματολόγων και είχε μάλιστα την τιμή και την ευκαιρία να καταρτίσει το πρώτο Σύνταγμα της Αλβανίας με τη συνεχή και αδιαπραγμάτευτη υποστήριξή μου από το Υπουργείο Εξωτερικών (αφήστε με να περιαυτολογήσω και εγώ λιγάκι). Αν υπάρχει σήμερα μια αυθεντία (όχι ότι οι άλλοι επιζώντες σήμερα συνταγματολόγοι δεν είναι καλοί) για όλα τα συντάγματα που ίσχυσαν μετά τη μεταπολίτευση, αυτός είναι ο Δημήτρης Τσάτσος. Τι θέλει να πει ο ποιητής;

Ο Πρωθυπουργός, νομίζοντας ότι κάνει ένα απλό παιχνίδι επικοινωνίας, κάπως όπως θα έπαιζε με τον Τζανακόπουλο, τον Σακελλαρίδη, τον Βερναρδάκη και άλλα παιδιά της ηλικίας του κάποιο παιχνίδι της εποχής του, ομολόγησε ότι έχει όλη την πολιτική ευθύνη για τις πυρκαγιές της Ανατολικής Αττικής. Ο στόχος του επικοινωνιακού παιχνιδιού ήταν να φανεί ότι η πολιτική ευθύνη, όπως τη λένε οι ρήτορες της δεκάρας των αμφιθεάτρων του πανεπιστημίου που με τη βία έχουν μονοπωλήσει, είναι επί κυβερνήσεως ατομική. Δηλαδή όταν την ομολογεί ο Πρωθυπουργός απαλλάσσει τους υπόλοιπους. Έρχεται όμως ο Τσάτσος και το άρθρο 85 και μας θυμίζει ότι δεν υπάρχει ατομική ευθύνη. Και ότι για κάθε καμένο ή πνιγμένο νεκρό της παραλίας εκεί στο Μάτι ευθύνονται όλοι. Ακόμη και ο κωμικός αυτός Γαβρόγλου. Και όλοι μαζί θα πληρώσουν κάποια στιγμή αποζημιώσεις για θανάτους και ζημιές μετά από δίκη, η οποία θα διεξαχθεί ενώπιον του φυσικού δικαστού, που αποφαίνεται και για τις περιπτώσεις άλλων αμελειών. Πολύ λιγότερο δαπανηρών και σε χρήματα και σε αίμα, το οποίο ως γνωστόν δεν είναι δυνατόν να αποτιμηθεί.

Παλικάρια μου! Όταν χάθηκε ο δεύτερος γύρος, ο Άρης Βελουχιώτης πήρε τους λίγους πιστούς του και έδωσε την τελευταία του μάχη κάπου στα ορεινά των Τζουμέρκων. Το κεφάλι, που κάποτε εξέφραζε το έθνος, κρεμάστηκε σε κάποιο φανοστάτη της κεντρικής πλατείας των Τρικάλων. Βέβαια οι εποχές έχουν αλλάξει. Όπως ο λαγός του ανεκδότου, θα πείτε στο βρυχώμενο λιοντάρι της λαϊκής κυριαρχίας, όταν σας βάλει στο περιθώριο και σας παραδώσει στους δικαστές σας: «Ελάτε τώρα, καμιά μαλακία λέγαμε για να περάσει η ώρα».

Όμως για την ιστορική μνήμη θα πρόκειται για τον τρίτο γύρο. Ο οποίος θα αφορά το σύνολο της Αριστεράς και παραπέρα τον τρόπο σκέψης και την ιστορία της σε αυτήν την χώρα. Είναι ντροπή και άδικο να κάνει και τρίτο γύρο η αριστερά και ακόμα περισσότερο να τον χάσει με τέτοιο γελοίο και ακατονόμαστο τρόπο. Ίσως όμως να μάθαν μερικοί πως στην Ελλάδα υπάρχει κράτος δικαίου και λαϊκή κυριαρχία. Οι κυβερνήσεις πέφτουν μα η εξουσία παραμένει πάντα στα ίδια χέρια. Στα χέρια του κυρίαρχου λαού. Αν ζούσε ο Δημήτρης Τσάτσος, μέγας λάτρης του καλού φαγητού και των ωραίων γυναικών, θα προσφερόταν να κάνει μάθημα. Εν τη απουσία του καίτοι δεν είμαστε συνταγματολόγοι, όπως ο αξιοθρήνητος Πάκης, κάνουμε το μάθημα εμείς έστω και εκ του μακρόθεν.

Share