Το πλεόνασμα και πώς να το αποφεύγεις

Δεν υπάρχει πιο δόλια παγίδα από αυτή που στήνουν οι οικονομικές επιστήμες στους αδαείς. Στις θετικές επιστήμες δεν είναι δυνατόν να παραστήσεις ότι ξέρεις κάτι που αγνοείς. Υπάρχουν πειραματικές αποδείξεις των ισχυρισμών σου και άλλοι πολλοί τρόποι που ξεχωρίζουν το υπαρκτό από το υποτιθέμενο. Εγώ παραδείγματος χάριν, ήμουν άσχετος στις θετικές επιστήμες. Στα Μαθηματικά κουτσά, στραβά κάτι έκανα. Στη Φυσική όμως τα πράγματα γίνονταν πολύ πιο επικίνδυνα. Αν πεις δε για τη Χημεία, ουδέποτε κατάλαβα περί τίνος πρόκειται.

Στις θεωρητικές επιστήμες αντίθετα οι ιδέες ισχύουν άνευ αποδείξεως. Καμιά φορά μπορεί να ισχύσει η ιστορική λεγόμενη απόδειξη που προϋποθέτει συχνά ότι οι υπεύθυνοι για έναν πόλεμο έχουν πεθάνει ή είναι κοντά στο θάνατό τους. Εξ’ ου και το μεγάλο πρόβλημα της αξιοπιστίας. Δηλαδή να πιστεύουν όσοι σ’ ακούνε ότι αυτά που λες είναι σωστά επειδή τα λες εσύ.

Τα οικονομικά έχουν ένα νόθο χαρακτήρα. Είναι ένα σύνολο παραστάσεων και προβλέψεων για το μέλλον, που δεν στηρίζονται σε ένα σύνολο αποδεδειγμένων υποθέσεων. Οικονομία όμως υπάρχει. Αλλά και αυτήν είναι δυνατόν να την κατανοήσεις όπως σε συμφέρει. Οι στατιστικές δεν έχουν καμία αυτονομία. Εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από υποκειμενικούς ή τυχαίους παράγοντες. Ακούω να γαυριούν οι κυβερνητικοί ημιμαθείς γιατί υπάρχει στον δημόσιο τομέα πλεόνασμα που προκύπτει από τη διαχείρισή τους. Η λογική τους είναι απλή:

–          100 γιδοπρόβατα, μεγάλο κοπάδι, αξιόλογος νοικοκύρης.

–          500 γιδοπρόβατα, μεγαλύτερο κοπάδι, τσέλιγκας με μισθωτούς τσοπαναραίους.

–          2000 γιδοπρόβατα μεγαλοτσέλιγκας. Μπορεί να συντηρήσει ληστοσυμμορία τύπου Γιαγκούλα

Κάπου εκεί σταματάει το παιχνίδι. Για να βρει ικανοποιητική βοσκή ένα τόσο μεγάλο κοπάδι χρειάζεται να μετακινείται σε μεγάλες αποστάσεις με φορτηγά αυτοκίνητα, να τρώει το χειμώνα μεγάλες ποσότητες ξηράς τροφής και να ποτίζεται (δημιουργούνται συνθήκες ενσταβλισμένης κτηνοτροφίας), να μπαίνει σε δημόσια δάση, ίσως και να περνάει τα σύνορα της χώρας. Ακόμα και το κοπάδι των ψηφοφόρων της ακροδεξιάς συναντάει τα όριά του. Κάπου εκεί στο 10%. «Όσο μεγαλύτερο», δεν είναι απαραίτητα «τόσο καλύτερο».

Υπάρχουν και στις κοινωνικές επιστήμες άριστα μεγέθη. Αυτό ισχύει επίσης και για τη διαχείριση του δημοσιονομικού τομέα. Ένα 3% ορίστηκε ως ανυπέρβλητο έλλειμμα στη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Ένα 1% είναι το λεγόμενο ποσοστό τριβής. Υποτίθεται ότι στις δημοκρατίες, που δεν τις κυβερνούν φασίστες και κομμουνιστές, η προσπάθεια των κυβερνώντων είναι η ανανέωση της λαϊκής εμπιστοσύνης. Όταν είναι απαραίτητες οι παροχές και όταν το δημοσιονομικό περιθώριο τις επιτρέπει, τότε παρέχονται προς το λαό όσα διεκδικούνται ως δικαίωμά του. Όχι ως κοινωνικές επεμβάσεις, αναδιανομή για λόγους ιδεολογικούς και ως επιβράβευση θυσιών του άμεσου παρελθόντος.

Η χώρα δε ζει μόνο με οράματα. Ζει με το σχεδιασμό του άμεσου και απωτέρου μέλλοντος. Από την εποχή του Φρανσουά Περρού, που ήταν φανατικός αντικομμουνιστής, έπαψε ο σχεδιασμός της οικονομικής πολιτικής να είναι πλεονέκτημα ενός σταλινικού, αιμοσταγούς καθεστώτος. Αργότερα έγινε αμφισβητήσιμο αν ήταν πλεονέκτημα καθόλου. Εμείς δεν είμαστε νεοφιλελεύθεροι. Δεν θα ακολουθήσουμε, λοιπόν, αυτούς που θεωρούν ότι η οποιαδήποτε παρέμβαση του κράτους στην οικονομία δημιουργεί στρεβλώσεις. Αλλά γνωρίζουμε στοιχειώδη οικονομικά και ξέρουμε ότι όταν έχεις 6% πλεόνασμα κάποιο λάθος έχεις κάνει.

Τα λάθη στην πολιτική πληρώνονται. Ήρθε η ώρα να πληρώσει και ο κ. Τσίπρας και η παρέα του τα δικά τους.

Share