Συγκλονιστική προσωπικότητα ο Ομπάμα

Συγκλονιστική προσωπικότητα ο Ομπάμα

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Τύπο της Κυριακής, 9 Νοεμβρίου 2008

Συγκυρία ή κοσμοϊστορική αλλαγή είναι οι δύο πόλοι ανάμεσα στους οποίους γίνεται η προσπάθεια εκτίμησης της σημασίας της εκλογής του Μπαράκ Ομπάμα στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Οπωσδήποτε υπήρχε μια ατμόσφαιρα εξάντλησης όλων των περιθωρίων για να γίνει ανεκτή, για μια ακόμα τετραετία, η εξουσία των Ρεμπουμπλικανών. Η οικονομική κρίση με τις διαστάσεις που πήρε έχει θίξει άμεσα σε ό,τι αφορά την ίδια τους τη στέγη εκατοντάδες χιλιάδες Αμερικανούς.

Οι αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ έχουν επικίνδυνα βαλτώσει, οι απώλειες αυξάνονται και η πολιτική λύση με εμπλοκή των ιδίων των Ιρακινών καθυστερεί. Τέλος, στα γνωστά προβλήματα κοινωνικής προόδου ή θρησκευόμενης οπισθοδρόμησης, που αφορούν κυρίως τις οικογενειακές σχέσεις και το ρόλο των γυναικών στην κοινωνία, υπάρχει πλήρης αποτελμάτωση και όπου είναι δυνατόν μικρά βήματα προς τα πίσω. Ο Μπαράκ Ομπάμα και το επιτελείο του κατάφεραν να δώσουν την πεποίθηση ότι υπάρχει διαφορετική πολιτική και ότι αυτή η πολιτική μπορεί να εφαρμοστεί. Τα συνθήματά του ήτανε «change» (αλλαγή) και «yes, we can» (ναι, μπορούμε).

Οι απλές αυτές κατευθύνσεις που ανταποκρίνονται στη συγκυρία δημιούργησαν ένα συνεχώς διογκούμενο ρεύμα που πήρε πρωτοφανείς διαστάσεις ως προς την ποσότητά του και ως προς την ποιότητα των συστατικών του στοιχείων. Έτσι ο Ομπάμα εκλέγεται με 360 εκλέκτορες, δηλαδή πολύ περισσότερους από όσους χρειαζόταν, αυξάνει την πλειοψηφία του Δημοκρατικού Κόμματος και στη Γερουσία και στη Βουλή των Αντιπροσώπων και αποκτά την Κυβέρνηση Πολιτειών όπου καμιά φορά για σαράντα ή πενήντα χρόνια δεν είχε ποτέ αναδειχθεί το Δημοκρατικό Κόμμα. Ποτέ άλλοτε στην πολιτική Ιστορία της χώρας δεν είχε επιτευχθεί τόσο ισχυρός έλεγχος πάνω στην εκτελεστική, στη νομοθετική και την τοπική Εξουσία.

Ο Ομπάμα και η ομάδα του δεν προσπάθησαν να συμβιβαστούν και δεν διαπραγματεύτηκαν τις πολιτικές τους θέσεις στη διάρκεια αυτής της εκστρατείας. Επέλεξαν την άμεση αποχώρηση από το Ιράκ σε τακτό χρονικό διάστημα αντί για μία λιγότερο συγκεκριμένη και χρονικά πιο άνετη επαμφοτερίζουσα θέση. Στο θέμα της οικονομίας είναι σαφή τα στοιχεία μιας πολιτικής που θα επιδιώξει την ανόρθωση μέσα από ένα μεγαλύτερο έλεγχο του κράτους και την εφαρμογή μιας κοινωνικής πολιτικής. Τέλος, στα κοινωνικά θέματα που επί χρόνια ταλαιπωρούν τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως είναι η κατάργηση της θανατικής ποινής, η απελευθέρωση και η οικονομική κάλυψη των αμβλώσεων, μέτρα για την προστασία των ανέργων, ενίσχυση των ίσων ευκαιριών μέσα από την εκπαίδευση με νέα κονδύλια και διεύρυνση της κοινωνικά παρεχόμενης ιατρικής περίθαλψης, αν και δεν προέκυψαν σαφείς δεσμεύσεις, το κλίμα μέσα στο οποίο έγινε η συζήτηση, καθώς και η προϊστορία των στελεχών που πρόκειται να ασχοληθούν, είναι ισχυρές ενδείξεις για μια προοδευτικότερη πολιτική.

Ο Ομπάμα είναι αναμφισβήτητα μια συγκλονιστική προσωπικότητα. Η ομιλία του το βράδυ των εκλογών στο Σικάγο θα λειτουργήσει για δεκαετίες –φαντάζομαι– ως ένα κλασικό παράδειγμα πολιτικού λόγου και από την άποψη των ιδεών που εκφράστηκαν αλλά και από την άποψη της ικανότητας έκφρασης και του ύφους. Η σύμπτωση αυτών των αναγκαίων από τις περιστάσεις αλλαγών και της ικανότητας να εκφραστούν με τρόπο δημιουργικό και πειστικό δημιούργησε ένα μεγάλο ρεύμα υποστήριξης.

Ο Ομπάμα ενθουσίασε και κινητοποίησε έναν ακόμη ψηφοφόρο για κάθε έναν που είχε ψηφίσει τα τελευταία πενήντα χρόνια. Η συμμετοχή στην ψηφοφορία, που συνήθως εκυμαίνετο γύρω στο 40%, ανέβηκε στο 80%, διπλασιάστηκε δηλαδή ο αριθμός των συμμετεχόντων στη διαδικασία. Ένα μεγάλο μέρος από αυτή την αύξηση οφείλεται στην κινητοποίηση μαύρων ψηφοφόρων και άλλων μεταναστών που δεν είχαν ποτέ ψηφίσει  μέχρι εκείνη τη στιγμή. Σε μεγάλο βαθμό κινητοποιήθηκαν νέοι ψηφοφόροι που θα πρέπει να ανακάλυψαν ότι η πολιτική είναι δυνατόν να έχει ένα συγκεκριμένο περιεχόμενο.

Λαοπρόβλητος, λοιπόν, ο Ομπάμα, χωρίς πιθανές αντιδράσεις μεγάλης σημασίας από το Κογκρέσο και με έντονη υποστήριξη των Μέσων Ενημέρωσης, έχει τη δυνατότητα να προωθήσει τη χώρα του και μαζί της και την παγκόσμια κοινότητα έντονα προς τα μπρος, σύμφωνα με τις επιλογές που και ο ίδιος είχε επανειλημμένα προβάλει. Εάν το κάνει, τότε σίγουρα θα αναδειχθεί σε μία από τις μεγαλύτερες φυσιογνωμίες της Ιστορίας της Αμερικής και του σύγχρονου κόσμου. Εάν υστερήσει, πάλι θα έχει σημαντικά περιθώρια βελτίωσης της υφιστάμενης απαράδεκτης κατάστασης.

Share