Κανιέτς παντάρκι
Κανιέτς παντάρκι σημαίνει τέλος στα δώρα. Την πρώτη λέξη θα τη θυμούνται όσοι λάτρευαν τον σοβιετικό κινηματογράφο τη δεκαετία του ’60 γιατί έπεφτε βαριά και επίσημα στο τέλος κάθε αριστουργήματος, όπως «Ο 41ος» ή «Οταν πετούν οι γερανοί». «Κανιέτς» έγραφε επίσης ένα μικρό κομμάτι χαρτόνι που ανέβαζε ο υπεύθυνος στην πόρτα όταν τελείωναν τα κρεμμύδια ή τα αβγά ή το βούτυρο ή κάποιο άλλο είδος πρώτης ανάγκης. Η μαγική λέξη προκαλούσε τη διάλυση της αργόσυρτης ουράς που είχε σχηματιστεί μέσα στο χιόνι γεμάτη ελπίδες. Εμείς όμως αυτά δεν τα βλέπαμε. Ούτε φανταζόμασταν ποτέ ότι 70 χρόνια μετά τον Μεγάλο Οκτώβρη το σύστημα θα διαλυόταν εις τα εξ ων συνετέθη. Από αυτή τη διάλυση τίποτα δεν διασώθηκε, ούτε η συλλογική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής ούτε οι άμεσες μορφές δημοκρατίας ούτε η φροντίδα για το περιβάλλον, που υποτίθεται θα ήταν φυσική συνέπεια του επιστημονικού ορθολογισμού και του σοσιαλιστικού σχεδιασμού της οικονομίας.
Το χειρότερο απ’ όλα ήταν ότι δεν φαινόταν πουθενά ίχνος από αυτή την τελευταία κοσμογονική εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, τον σοσιαλιστικό άνθρωπο. Αντίθετα, στο κολοσσαίο Jurassic Park που είχε διαδεχθεί τη Σοβιετική Ενωση και τις ευρωπαϊκές λαϊκές δημοκρατίες ζωντάνευαν καλά διατηρημένα, όπως τα μαμούθ στη Σιβηρία, κάθε είδους τέρατα: ολιγάρχες και μαφιόζοι, τοκογλύφοι και μιζαδόροι, πλαστογράφοι και κοινοί απατεώνες, δολοφόνοι και εκβιαστές, εθνικιστές, λαϊκιστές, θρησκόληπτοι και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί.
Από την αρχή η ηγεσία της Ρωσίας αποδέχθηκε το τέλος της πολυεθνικής αυτοκρατορίας που είχαν δημιουργήσει με πολέμους οι τσάροι και προσπάθησαν να ενσωματώσουν με μεταρρυθμίσεις σε ένα υπερεθνικό επίπεδο εξέλιξης ο Λένιν, ο Στάλιν και οι συνεργάτες τους.
Ηταν σαφές ότι οι τρεις Βαλτικές χώρες Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία, όψιμες κατακτήσεις με ισχυρό αντισοβιετικό κίνημα, δεν ήταν ωφέλιμες. Η νέα Ρωσία είχε εξάλλου διέξοδο στις ανοιχτές θάλασσες του Βορρά μέσω του θύλακα του Καλίνιγκραντ.
Δεν φαινόταν επίσης σκόπιμο να μείνουν στη Ρωσική Ομοσπονδία οι τρεις χώρες του Καυκάσου (Αρμενία, Γεωργία, Αζερμπαϊτζάν) με τους έντονους εθνικισμούς, τις μεταξύ τους εδαφικές διαφορές και πολιτιστικές δυσανεξίες και τα αποσχιστικά κινήματα διαφόρων περιοχών.
Εκεί κάπου χαράχτηκε, αν θέλουμε να είμαστε καλοπροαίρετοι πριν από τον Πούτιν, η κόκκινη γραμμή. Οχι άλλες εδαφικές και κυριαρχικές παραχωρήσεις στη Δύση ζητούσε σύσσωμος ο ρωσικός λαός και, αν θέλουμε να είμαστε συνεπείς οπαδοί της δημοκρατίας και όχι καραγκιόζηδες, αυτό το εκ βαθέων αίτημα αναγνώρισης της οντότητας και της αξιοπρέπειάς τους έπρεπε να το έχουμε από καιρό συνειδητοποιήσει.
Αντίθετα όμως με μια τέτοια πολιτική που θα επέβαλλε στους Ρώσους τον σεβασμό για τις αρχές – απαραβίαστο των συνόρων και σεβασμός των δικαιωμάτων των μειονοτήτων – οι φωστήρες των διπλωματικών επιτελείων της Δύσης έγιναν ολοένα και πιο άπληστοι. Οι Βαλτικοί μπήκαν στο ΝΑΤΟ και στην ΕΟΚ, αφού ποδοπάτησαν – και συνεχίζουν να το πράττουν – τα πιο στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα των σημαντικών ρωσικών μειοψηφιών που ζουν στη χώρα τους.
Η Ουκρανία είναι το λάθος γήπεδο για τους εγκεφάλους του Πενταγώνου και τα τσιράκια τους, του Λονδίνου. Κατ’ αρχάς, γιατί εκλογές πανθομολογούμενα έγκυρες και δημοκρατικές είχαν δώσει νόμιμη κυβέρνηση υπό τον Γιανουκόβιτς που επιθυμούσε στενότερες σχέσεις με τη Ρωσία. Η Ουκρανία δεν είναι Κάιρο ή Βεγγάζη ή Χαλέπι για να μπερδέψουν και να εξαφανίσουν τις αρχές και τις ηγεσίες πράκτορες της μιας ή της άλλης συγκεχυμένης πολιτικοθρησκευτικής απόχρωσης, με προεκτάσεις φυλετικού μίσους.
Οταν οι απόγονοι και κληρονόμοι του εθνικισμού, του αδυσώπητου αντισημιτισμού και του μεγαλύτερου κινήματος συνεργασίας με τον ναζισμό που υπήρξε στην Ευρώπη κατέλαβαν με τη βία το κοινοβούλιο και εγκατέστησαν στην εξουσία τα σημερινά ανδρείκελα δημιούργησαν για τον παλιό και δοκιμασμένο αθλητή Πούτιν στίβο δόξης λαμπρό.
Μερικές εβδομάδες μετά τις αθλιότητες που ευλόγησε ο μοιραίος Ομπάμα, ο Πούτιν με αδιαμφισβήτητες διαδικασίες επαναφέρει την Κριμαία και τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις της στην αγκαλιά της μητέρας πατρίδας και με έναν λόγο που ξεκινά από την αρχαιότητα και το Βυζάντιο και φτάνει στον μεγάλο αντιφασιστικό πόλεμο ξυπνάει τις συνειδήσεις των Ρώσων και παίρνει θέση στο πάνθεόν τους δίπλα στον Ιβάν τον Τρομερό, στον Πέτρο και στην Αικατερίνη και – γιατί όχι; – στον Λένιν και στον Στάλιν.
Οσο για το μέλλον της νέας Γιουγκοσλαβίας που δημιούργησε η ηγετική ανεπάρκεια της Δύσης, μπροστά μας είναι οι νέες Κροατίες, Βοσνίες και – γιατί όχι; – κανένα Κοσσυφοπέδιο. Ας ελπίσουμε όμως όλα αυτά να γίνουν χωρίς πόλεμο και με τις λιγότερες δυνατές θυσίες για τους λαούς.
Οχι μόνο γιατί είναι άνθρωποι κι αυτοί όλοι αλλά και γιατί με τους μακρινούς αυτούς ορίζοντες μας συνδέει ζωντανά γλώσσα, θρησκεία και ιστορία.
Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ
